Günlük hayatta kullanılan gaz karışımları:
Doğal gaz: metan (%90), etan (%5), propan (%3), bütan (%1) ve diğer gazlar
LPG (sıvılaştırılmış petrol gazı): Genellikle %70 bütan, %30 propan
Dalış tüplerindeki gaz = hava: %21 oksijen, %78 azot, %1 helyum, neon, metan, nitro oksit, kripton, hidrojen, ozon, argon, karbondioksit
Gaz karışımlarının bulunduğu ortama yaptığı basınç, karışımı oluşturan gazların basınçlarının toplamına eşittir.
PToplam= PX + PY + PZ+ …
KISMİ BASINÇLAR (Dalton)
Gazlar birbiri içerisinde homojen olarak dağılırlar.
Aynı kapta bulunan gazlardan herhangi birinin tek başına yaptığı basınca kısmi basınç denir.
PV= nRT ⇒ aynı kapta bulunan gazlar için V ve T ortak yani eşittir.
Karışımı oluşturan gazlardan her birinin kısmi basıncı, kendi mol sayısıyla doğru orantılıdır.
Mol Kesri: Gaz karışımındaki bir gazın mol sayısının karışımdaki bütün gazların toplam mol sayısına oranına mol kesri denir ve X ile gösterilir.
- Herhangi bir gaz karışımındaki bütün gazların mol kesirleri toplamı daima 1’e eşittir.
- İdeal gaz karışımında kısmi basıncın toplam basınca oranı ile kısmi hacmin toplam hacme oranı birbirine ve mol kesrine eşittir.
- İdeal gaz karışımlarıyla yapılan çalışmalarda mol kesrinin, hacim yüzdesi, basınç yüzdesi veya mol yüzdesi olarak da verileceği görülür.
GAZLARIN KARIŞTIRILMASI
- Farklı kaplarda bulunan gazlar ortak bir hacimde karıştırıldıklarında son durumdaki niceliklerin hesaplanabilmesi için öncelikle bir tepkime olup olmadığı bilinmelidir.
- Bir tepkime gerçekleşmiyorsa toplam mol sayısında bir değişme olmaz. Ancak tepkime gerçekleşiyorsa son durumdaki mol sayısı ayrıca hesaplanmalıdır.
Aralarında Tepkime Olmadan Gazların Karıştırılması
Farklı kaplarda bulunan aynı veya birbiri ile tepkime vermeyen farklı gazlar karıştırıldığında;
- Son mol sayısı, gazların mol sayılarının toplamı olur.
- Son hacim, gazların karıştıktan sonra kapladığı kabın hacmidir.
- Sıcaklık, tüm gazlar için ortaktır ve genellikle sabittir.
Aralarında Tepkime Olan Gazların Karıştırılması (EKSTRA)
Farklı kaplarda bulunan farklı gazlar birbiri ile karıştırıldığında son durumdaki mol sayısı, gazların tepkimeye girme oranlarına göre belirlenir.
- Mol sayısı yine ideal gaz denkleminden bulunur: